Profilaktyka przedekspozycyjna (Pre-exposure Prophylaxis – PrEP) polegająca na przyjmowaniu leków, które mogą uchronić przed zakażeniem HIV. PrEP polega na przyjmowaniu raz dziennie jednej tabletki zawierającej dwa leki przeciw HIV.
Epidemia HIV w Polsce i na świecie wzrasta i dotyczy głównie mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami (MSM). Każdego roku notuje się w Polsce prawie 1000 nowych zakażeń wśród MSM i około 300 w pozostałych grupach.
Jak wygląda stosowanie?
Przyjmowanie PrEP wiąże się z regularnymi wizytami i kontrolami lekarskimi. Obejmować one będą również poradnictwo w zakresie bezpieczniejszych metod współżycia. Wykonywane będą regularne badania w kierunku zakażenia HIV oraz monitorowanie działań niepożądanych przyjmowanego leku. Lekarz prowadzący PrEP udzieli wszelkiego wsparcia w zakresie sposobów ułatwiających regularne przyjmowanie leków. W trakcie przyjmowania PrEP – regularnie będziesz miał/a wykonywane badania mające na celu ocenę bezpieczeństwa leku. Samodzielnie możesz także wykonać badania zamawiając je bezpośrednio na stronie. Badania krwi wykonasz wówczas w jednym z punktów laboratorium Synevo a zestawy wymazowe zostaną wysłane do najbliższego Ci paczkomatu.
Kto powinien stosować PrEP i czy jest on bezpieczny?
Ten rodzaj profilaktyki HIV zalecany jest osobom, u których występuje duże ryzyko zakażenia. Dotyczy to np. niezabezpieczonych kontaktów seksualnych z osobami, których stanu zdrowia nie znamy. Poczytaj więcej na ten temat.
Ponadto PrEP należy rozważyć nawet jeśli nie wie Pan/i czy partner/ka jest zakażony/a HIV. Sytuacji gdzie wie Pan/i, że używa on/a narkotyków lub współżyje z innymi osobami. Ponadto sytuacji gdzie rozpoznawano u Pana/i zakażenie przenoszone drogą płciową (m.in. kiła, rzeżączka, chlamydioza).
PrEP może również stanowić dodatkowe zabezpieczenie w okresie prób zajścia w ciążę z partnerem zakażonym HIV.
Podczas badań klinicznych oceniano również bezpieczeństwo PrEP. U części pacjentów opisywano wczesne działania niepożądane w postaci nudności i utraty apetytu, które ustępowały po miesiącu. Niektóre osoby skarżyły się również na ból głowy o niewielkim nasileniu. Nie stwierdzono poważnych działań niepożądanych.
W razie wystąpienia wymienionych wyżej działań niepożądanych, należy zgłosić ten fakt swojemu lekarzowi prowadzącemu.
Jak skuteczny jest PrEP?
Przy codziennym, stałym przyjmowaniu PrEP ryzyko zakażenia HIV wśród MSM (mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami) jest zmniejszone o około 99%. Skuteczność i bezpieczeństwo PrEP oceniano ponadto w kilku dużych badaniach klinicznych. Oceniane były grupy mężczyzn MSM, mężczyzn mających kontakty seksualne z kobietami i kobiet mających kontakty seksualne z mężczyznami. Wszystkie osoby w tych badaniach na początku badano w kierunku zakażenia HIV, aby upewnić się czy nie są już zakażone. Następnie zalecano przyjmowanie jednej tabletki tenofowiru z emtrycytabiną raz dziennie. Wszyscy uczestnicy otrzymywali szerokie poradnictwo w zakresie zasad bezpieczniejszego seksu. Mieli oni także regularnie wykonywane badania w kierunku innych zakażeń przenoszonych drogą płciową.
Udowodniono skuteczność tenofowiru i emtrycytabiny połączonych w jednej tabletce. Leki te blokują ważne etapy w cyklu kopiowania się wirusa i utrudniają zakażenie. Przyjmowane zgodnie z zaleceniami, dość skutecznie zapobiegają wniknięciu wirusa do organizmu i rozwojowi zakażenia przewlekłego. Nieregularne ich przyjmowanie prowadzi do uzyskania zbyt małego stężenia (ilości) leku w organizmie, co może nie zapobiec zakażeniu HIV. Dlatego tak ważne jest przyjmowanie tabletek regularnie 1x dziennie w stałych odstępach.
